یک متخصص ارتوپد با تاکید بر این که آرتروز یک پروسه طبیعی است که همراه با افزایش سن، غضروف‌های مفصلی را درگیر می‌کند؛ گفت: آرتروز ارتباط مستقیم با چاقی و همچنین فشاری که روزانه به مفصل وارد می‌شود، دارد.
دکتر علی دیانت، متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی دست با بیان این که آرتروز بیماری نیست، اظهار کرد: آرتروز یک پروسه‌ی طبیعی است که همراه با افزایش سن، غضروف‌های مفصلی نیز خود به خود دچار حالت کهنگی می‌شوند.
وی با بیان این که احتمال بروز آرتروز در مفاصلی که تحت فشار هستند بیشتر است، ادامه داد: هر مفصلی که در طول کارهای روزمره بیشتر کار کند و تحت فشار باشد در معرض ابتلا به آرتروز قرار می‌گیرد. به طور کلی احتمال بروز آرتروز در مفاصل زانو، لگن، مچ پا و همچنین از میان مفاصل دست، شصت بیشتر از سایر مفاصل در معرض ابتلا به آرتروز قرار دارند.
دکتر دیانت با اشاره به آرتروز زودرس گفت: شکستگی مفصل، پارگی رباط‌های اطراف مفصل یا پارگی رباط‌های اطراف کپسول مفصل سبب ایجاد آرتروز زودرس در آن مفصل خاص می‌شود که آن را آرتروز بعد از ضربه می‌نامند.
این متخصص ارتوپد در این باره ادامه داد: گاهی بعضی از بیماری‌ها نیز سبب ایجاد آرتروز زودرس می‌شوند. به عنوان مثال در بیماری هموفیلی که فرد با ضربه‌های کوچک دچار خونریزی می‌شود و همچنین با توجه به احتمال ایجاد خونریزی در مفاصل، باعث ایجاد ساییدگی و خوردگی مفصل می‌شود. به طور کلی آرتروز زودرس در بیماران هموفیلی شایع است.
وی همچنین با بیان این که عفونت مفاصل از دیگر مواردی است که آرتروز زودرس را سبب می‌شود، افزود: در این بیماری هجوم گلبول‌های قرمز در محل و موادی که این گلبول‌ها ترشح می‌کنند، سبب می‌شوند غضروف مفصل لیز شود، بنابراین غضروف این مفاصل نیز در معرض ابتلا به آرتروز زودرس قرار دارند.
دکتر دیانت، آرتروز زانو را از موارد شایع در ایرانی‌ها دانست و گفت: در جوامع شرقی به ویژه در نزد ایرانی‌ها به دلیل نوع نشستن و همچنین استفاده از نوع توالت ایرانی، زانوها بیشتر از سایر مفاصل در معرض آرتروز قرار دارند. در جوامع غربی نیز به دلیل استفاده زیاد از انواع مبل و صندلی برای نشستن، آرتروز در مفصل لگن شایع است.
وی با اشاره به تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز آرتروز گفت: به تازگی یک ژن در ایجاد آرتروز شناخته و معرفی شده که ممکن است علت آرتروز ژنتیکی باشد؛ اما این امر هنوز ثابت نشده است. به طور کلی هر چه فعالیت بدنی بیشتر باشد احتمال ایجاد آرتروز بیشتر است.
دکتر دیانت درباره رابطه‌ی مستقیم آرتروز با فشاری که روزانه به مفصل وارد می‌شود، گفت: جامعه ورزشکاران به ویژه کشتی‌گیران، وزنه‌برداران و فوتبالیست‌ها که فشار زیادی به مفاصل‌شان وارد می‌شود بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به آتروز قرار دارند. همچنین در کشاورزان و آهنگران به دلیل کارهای فیزیکی شدید، در کارگران به علت کارهای یدی سنگین و بافنده‌ها احتمال ایجاد آرتروز زیاد است.
این متخصص ارتوپد در رابطه با علایم آرتروز گفت: درد از اولین علایم آرتروز در مفصل مبتلا است که میزان آن با استراحت کاهش پیدا کرده و با فعالیت شدیدتر می‌شود. مقدار کمی تورم در اطراف مفصل مبتلا به آرتروز مشاهده می‌شود. همچنین تغییر شکل مفصل از علایم بارز آرتروز است.
وی با اشاره به نقش ورزش و تغذیه در ایجاد آرتروز گفت: ورزش‌های سبک بدنسازی و تقویت عضلات و همچنین تغذیه خوب شامل استفاده از لبنیات، میوه، سبزیجات تازه و انواع ویتامین‌های مورد نیاز بدن، در صورتی که از دوران نوجوانی و به طور منظم به کار گرفته شوند، در عدم ابتلا به آرتروز نقش موثری دارند.
این متخصص ارتوپد، با بیان این که رعایت نکردن نکات بهداشتی تغذیه و افزایش وزن بدن، خطر ابتلا به آرتروز را بیشتر می‌کند، افزود: به طور کلی آرتروز رابطه مستقیم با چاقی دارد. هر چه فرد چاق‌تر باشد مفصل‌های لگن و زانو زودتر ساییده شده و دچار آرتروز می‌شود.
دکتر دیانت با بیان این که ترکیبات دارویی برای بهبودی آرتروز شناخته نشده است، گفت:در صورت ایجاد آرتروز در مفاصل اندام تحتانی، اولین توصیه پزشکی کاهش وزن است. ترکیبات دارویی که سبب بهبودی آرتروز شوند شناخته نشده است؛ تنها برای تحمل درد مسکن تجویز می‌شود. همچنین برای تقویت عضلات اطراف مفصل و کم شدن فشار بر روی مفصل فیزیوتراپی توصیه می‌شود. با انجام دوره‌های فیزیوتراپی و کم شدن فشار از روی مفصل از پروسه آرتروز جلوگیری شده و درد نیز قابل تحمل‌تر می‌شود.
وی با اشاره به داروهای مصرفی برای کاهش درد مفاصل گفت: داروهای جدیدی به نام گلوکزامین و کندروتین برای تغذیه سلول‌های غضروفی ارایه شده است. بهتر شدن تغذیه سلول‌های غضروفی داخل مفصل سبب می‌شود سلول‌های غضروفی دیرتر دچار استحاله شوند. امروزه این داروها در بعد وسیعی استفاده می‌شوند و افراد با استفاده از این داروها احساس نرمی در مفصل کرده و دچار درد کمتر می‌شوند.
وی افزود: همچنین داروی دیگری وارد بازار شده است که در داخل مفاصل به ویژه مفصل زانو تزریق می‌شود که خاصیت مایع بین مفصلی داشته و به صورت سنتتیک ساخته می‌شود. پس از تزریق دارو، فرد حدود دو الی سه ماه احساس راحتی می‌کند و مفصل از حالت خشکی خارج و نرم می‌شود.
دکتر دیانت در پایان، درمان قطعی آرتروز را جراحی و تعویض مفصل دانست و گفت: زمانی که بافت‌های غضروفی یک مفصل از بین رفت بهترین روش درمان، جراحی و تعویض مفصل است. در این زمینه مفصل‌های مختلفی ارایه شده است که عمر مفید آنها حداقل 10 تا 15 سال است.
خبرگزاری ایسنا
جزیـــــره اســـــرار آمیــــــز دانــش